Stopy aluminium tworzone są nie bez powodu. Dzięki połączeniu aluminium z jednym lub większą liczbą metali (lub też niemetali) pozwala uzyskać pożądane właściwości, które następnie znajdują szersze zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Obecnie można wyróżnić wiele stopów aluminium – aluminium 2017 (EN AW 2017 / PN PA6) aluminium 5083 (EN AW 5083 / PN PA13), aluminium 5754 (EN AW 5754 / PN PA11), aluminium 6061 (EN 573-1/ PA 45), aluminium 7075 (EN AW 7075 / PN PA9) oraz aluminium 6082 (EN AW 6082 / PN PA4) – poznasz ich ogólną charakterystykę, zasady obróbki oraz najpopularniejsze przykłady zastosowań.
Aluminium 2017 - EN AW 2017 / PN PA6
Aluminium 2017 charakteryzuje się przede wszystkim dobrą odkształcalnością w czasie ogrzewania. Odkształcalność aluminium 2017 jest szczególnie przydatna przy wyżarzaniu, a z kolei mała odkształcalność – przy hartowaniu z odpuszczaniem. Aluminium 2017 to materiał konstrukcyjny o średniej gęstości, zapewniający możliwość obróbki wiórowej. Dodatkowo materiał ten posiada małą odporność chemiczną oraz jest podatny na korozję międzykrystaliczną. Istnieje możliwość rozdzielania się w czasie spawania, a w przypadku gięcia na zimno powoduje zwiększenie twardości stopu aluminium. Do najczęstszych zastosowań aluminium 2017 należy: budowa maszyn, elementy podlegające naprężeniom statycznym i dynamicznym, produkcja form odlewniczych, przemysł obronny oraz lotnictwo. Aluminium 2017 rewelacyjne nadaje się do produkcji elementów samolotów i konstrukcji samolotowych, wagonów kolejowych, samochodów i innych pojazdów, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji nitów oraz konstrukcji łączących elementy mechaniczne.
Aluminium 5083 - EN AW 5083 / PN PA13
Do najważniejszych zalet aluminium 5083 należą: znakomita jakość polerowania, bardzo dobra odporność na korozję, doskonała odporność chemiczna, znakomita odporność na działanie wody morskiej. Materiał ma też średnią wytrzymałość, przy jednoczesnej dość wysokiej odporności na utwardzanie. Aluminium 5083 wyróżnia się również bardzo dobrą odkształcalnością, gdy materiał jest miękki. Co ciekawe aluminium 5083 nie jest zalecany do obróbki skrawaniem, ale jednocześnie znakomicie nadaje się do spawania, a jego spoiny mają doskonałą odporność na korozję w przeciwieństwie do materiału pierwotnego. Aluminium 5083 szczególnie często stosowany jest w konstrukcjach charakteryzujących się średnimi naprężeniami rozciągającymi. Materiał ten znajduje najczęściej zastosowanie w: budowie maszyn, konstrukcji maszyn jednofunkcyjnych, technice budowy statków, konstrukcjach spawanych, formach odlewniczych do pianek i materiałów gumowych, a także prototypów form i samochodów, narzędzi do ścinania, technice samochodowej i rurach.
Aluminium 5754 - EN AW 5754 / PN PA11
Aluminium 5754 charakteryzuje się: bardzo duża odporność na korozję, odporność na działanie wody morskiej (a także klimatu tropikalnego), łatwość polerowania, świetna jakość. Jedną z najważniejszych cech charakterystycznych aluminium 5754, która odróżnia go od innych stopów jest bardzo dobra odkształcalność, gdy materiał jest miękki oraz bardzo duża odporność chemiczna. Dodatkowo dobra spawalność aluminium 5754, niezależnie od stosowanej techniki spawalniczej, charakteryzuje się znakomitą odporność na korozję. Jednocześnie, jak w przypadku aluminium 5083, także nie zaleca się używania tego materiału do obróbki skrawaniem. Aluminium 5754 to stop często stosowany w konstrukcjach wyróżniających się średnimi naprężeniami rozciągającymi oraz różnego rodzaju konstrukcjach spawanych. Aluminium 5754 znajduje szerokie zastosowanie w: przemyśle spożywczym i chemicznym, konstrukcji pojazdów, produkcji maszyn, budowie statków oraz architekturze i projektowaniu wnętrz. Z materiału można wykonać rewelacyjne produkty, a do najbardziej charakterystycznych należą: pojemniki na płyny, rury, szkielety konstrukcji, wymienniki ciepła, osłony zabezpieczające, przegrody, oczyszczarki wody i zbiorniki oraz części rolnicze.
Aluminium 6061 - EN 573-1/ PA 45
Stop aluminium 6061 charakteryzuje się średnim poziomem twardości i doskonałymi właściwościami antykorozyjnymi. Seria 6000 obejmuje gatunki, w składzie których znajduje się krzem, choć w przypadku aluminium 6061 w skład zawartości wchodzą również: magnez, mangan, siarka czy żelazo. Materiał ten najlepiej sprawdza się do kucia, spawania, tłoczenia lub zaginania. To, co wyróżnia aluminium 6061 na tle pozostałych gatunków, to przede wszystkim bycie najlepszym przywodzicielem ciepła. Wśród rodzajów omawianego materiału wyróżniamy również aluminium 6061 -T6, które ma doskonałe właściwości mechaniczne i wytrzymałościowe. Najczęściej stop aluminium 6061 stosuje się m.in. w: branży lotniczej (przy budowie struktury samolotów), motoryzacyjnej (części samochodowe), kolejowej czy branży spożywczej (aluminiowe puszki).
Aluminium 6082 - EN AW 6082 / PN PA4
Stop hartowany o średniej wytrzymałości, doskonale nadający się do spawania, odznaczający się bardzo dużą odpornością na korozję. Aluminium 6082 posiada doskonałe właściwości plastyczne w czasie wyżarzania po utwardzeniu. Materiał ten nie jest zalecany do obróbki skrawaniem. Stosuje się go do produkcji elementów o średniej wytrzymałości i długim czasie pracy w temperaturach od -50°C do 70°C. Aluminium 6082 nadaje się do zastosowań wymagających zapewnienia specyficznych własności technologicznych, odporności na korozję i właściwości estetycznych. Materiał wykorzystuje się przy kontakcie z żywnością, a poza tym do produkcji elementów samolotów i samochodów o wysokich parametrach. Zastosowanie aluminium 6082 jest zbliżone do gatunku omówionego wyżej. Stop ten stosuje się m.in. przy budowie maszyn, konstrukcjach maszyn jednofunkcyjnych, technikach budowy statków, prostych konstrukcjach spawanych, maszynach transportowych, pokryciach podłóg, kabinach lotniczych, kokpitach helikopterów, barierkach ochronnych, schodach ruchomych, meblach, trzonach nitów, podnośnikach i kolumnach.
Aluminium 7075 - EN AW 7075 / PN PA9
Aluminium 7075 jest materiałem o dużej wytrzymałości i średniej skrawalności, lecz nienadający się do spawania. Posiada on mniejszą odporność na korozję niż wiele innych stopów. Powszechnie produkowany jest w kilku klasach cieplnych, między innymi 7075-O, 7075-T6, 7075-T651. W skład stopu aluminium 7075 zawarte są domieszki innych pierwiastków takich jak: magnez na poziomie ok. 2%, siarka, żelazo, mangan, tytan, chrom i inne pierwiastki, których zawartość nie przekracza 0,15%. Skład chemiczny poszczególnych stopów aluminium klasyfikowanych jako seria 7XXX wykazuje odmienne właściwości i parametry techniczne. Poznaj cechy charakterystyczne aluminium 7075..
Stop aluminium 7075 jest cenionym wśród producentów i klientów indywidualnych czy hurtowych glinem o dobrej czystości chemicznej, co wpływa na jego parametry. Wśród właściwości aluminium 7075 wymienia się m.in.: doskonała podatność na różne metody obróbki, podatność na polerowanie, właściwości antykorozyjne, wytrzymałość na rozciąganie Rm, dobre przewodzicielstwo cieplne, przewodność elektryczna, ponadprzeciętna twardość, najlepsza wytrzymałość mechaniczna spośród innych stopów aluminium, W karcie z danymi technicznymi aluminium 7075 znajdują się informacje o właściwościach fizycznych, takich jak: gęstość o wartości 2,8 g/cm3, twardość na poziomie 104-157 HB, temperatura krzepnięcia 475 °C, temperatura płynięcia 635 °C czy opór właściwy 52 nWm.
Ze względu na swoje właściwości fizyczne aluminium 7075 stosowane jest w wielu gałęziach przemysłu i nie tylko. Najczęściej ten stop metalu można znaleźć w następujących obszarach: budowa maszyn (a dokładniej części maszyn podlegające silnym odkształceniom), w przemyśle konstrukcyjnym (elementy mostów, statków, przyczep itp.) w przemyśle motoryzacyjnym (jako elementy naczep autobusów, kolejek, przy budowie urządzeń górniczych, w przemyśle stoczniowym, przy produkcji sprzętu sportowego, w przemyśle lotniczym, w przemyśle obronnym. Poza tym aluminium 7075 jest również wykorzystywane w konstrukcjach spawanych oraz dachowych, dzięki możliwości uzyskania preferowanych rozmiarów i kształtów aluminiowych produktów.
EN AW 1050A / PN A1
Materiał nadaje się do spawania z zastosowaniem większości technik spawalniczych. Używany w przemyśle elektrotechnicznym, chemicznym, przetwórstwa spożywczego, lotniczym, maszynowym, budowlanym, samochodowym i wielu innych. Wykorzystywany do wykonywania złączy i elementów konstrukcyjnych, w zastosowaniach mechanicznych poddawanych niewielkim naciągom. Poza tym stosuje się go w sytuacjach, w których wymagane jest użycie materiału o dużej odkształcalności, dobrej zgrzewalności, dużej odporności na korozję, znakomitej przewodności cieplnej i elektrycznej oraz elastyczności. Nie jest zalecany do obróbki skrawaniem. Zastosowanie: wymienniki ciepła w urządzeniach chemicznych, odbłyśniki, wyroby do pakowania, pokrywy, wahacze, lustra, zbiorniki, ramy okienne i drzwi, fasady budynków, materiały dachowe, akcesoria samochodowe, wyroby elektrotechniczne.
EN AW 2024
Materiał o dużej wytrzymałości po obróbce cieplnej, ale małej odporności na korozję. Stosowany w temperaturach roboczych powyżej 100°C, co oznacza, że aluminium to musi być poddane obróbce cieplnej. Maksymalna temperatura robocza materiału wynosi 150°C, dzięki czemu w określonych warunkach nadaje się do spawania. Używany do produkcji elementów odpornych na działanie średniego i dużego ciśnienia, nadaje się do zastosowań, w których wymagana jest duża wytrzymałość elementów znajdujących się pod ciśnieniem lub w których elementy podlegają dużym wahaniom temperatury, jak w przypadku części stosowanych w lotnictwie. Typowe zastosowanie to: ramy siedzeń i pokrywy, barierki ochronne, żebra chłodzące bębna hamulca, podpory i rozpórki, kolumny kierownicy i mechanizm zwrotniczy, konstrukcja pociągów i pojazdów oraz wiele różnych zastosowań w budownictwie.